Po instalacji systemu operacyjnego Windows 10, na Pulpicie znajduje się tylko jedna ikona Kosz, a w przypadku preinstalowanych systemów na laptopach, mogą być też programy producenta. W każdym bądź razie nie będzie na Puplicie takich przydatnych ikon jak Ten komputer czy Pliki użytkownika.

Aby włączyć wyświetlanie wybranych ikon pulpitu:

Otwieramy Ustawienia – Windows+I
Tabulatorem wychodzimy z pola wyszukiwania na listę i strzałką w prawo odszukujemy Personalizację. Otwieramy Enterem lub Spacją.
Ponownie wychodzimy Tabulatorem z pola wyszukiwania na listę i strzałką w dół odszukujemy Kompozycje. Otwieramy te ustawienia Enterem (tu Spacja nie działa).
Odszukujemy Tabulatorem link o nazwie Ustawienia ikon pulpitu i naciskamy Enter lub Spację.
Otworzy się okno dialogowe Ustawienia ikon pulpitu, w którym fokus będzie w grupie ikony pulpitu. Pierwsza z ikon to Komputer. Po jej zaznaczeniu Spacją na pulpicie pojawi się ikona Ten komputer. Strzałkami góra/dół przeglądamy dostępne ikony i zaznaczamy Spacją te, które chcemy mieć na Pulpicie. Polecam: Komputer i Pliki użytkownika oraz Kosz. Jeśli nasz komputer pracuje w sieci, to ewentualnie warto zaznaczyć też Sieć.
Po wybraniu ikon Tabulatorem przechodzimy do pola wyboru: Zezwalaj kompozycjom na zmienianie ikon pulpitu. Polecam Spacją odznaczyć to pole.
Teraz Tabulatorem przechodzimy do przycisku OK i naciskamy Spację.
Zamykamy Ustawienia: Alt+F4.

2. Wyświetlanie ikon w zasobniku systemowym (system tray - obszar powiadomień)

Jeśli automatycznie ukrywane są nieaktywne ikony w zasobniku systemowym, zwanym też w Windows 10 obszarem powiadomień, może zdarzyć się, że przy używaniu dodatku system tray dla NVDA, który to skrótem NVDA+F11 wyświetla ikony zasobnika w formie przejrzystej pionowej listy, nie będziemy widzieli często używanej i bardzo ważnej ikony apletu Bezpieczne usuwanie sprzętu i usuwanie nośników.

Można oczywiście w takim przypadku rozwinąć najpierw widok tych ikon przyciskiem powiadomień, ale i tak ukryte ikony nie będą widoczne po użyciu NVDA+F11. Będzie można najwyżej skrótem Windows+B przejść do przycisku powiadomień. Nacisnąć go Spacją i potem strzałkami lewo/prawo odszukać cierpliwie interesującą nas ikonę, np.: Bezpieczne usuwanie…

Wygodniej jest jednak włączyć stałe wyświetlanie ikon w zasobniku systemowym.

Otwieramy Ustawienia – Windows+I.
Tabulatorem wychodzimy z pola wyszukiwania na listę i strzałką w prawo odszukujemy Personalizację. Otwieramy Enterem lub Spacją.
Ponownie wychodzimy Tabulatorem z pola wyszukiwania na listę i strzałką w dół odszukujemy Pasek zadań. Otwieramy te ustawienia Enterem (tu Spacja nie działa).
Tabulatorem cierpliwie odszukujemy link Wybierz ikony wyświetlane na pasku zadań i naciskamy Enter lub Spację.
W otwartym oknie o nazwie: Wybierz ikony wyświetlane na pasku zadań odszukujemy Tabulatorem przycisk przełączania o nazwie: Zawsze pokazuj wszystkie ikony w obszarze powiadomień i jeśli nie jest wciśnięty, naciskamy Spację.
Zamykamy okno ustawień: Alt+F4.

Od tej pory wszystkie ikony będą wyświetlane.

3. Widok listy folderów

Widok listy folderów trzeba w Windows 10 ustawiać niestety wielokrotnie. Mimo, że podobnie jak w starszych systemach, jest możliwość zapisania ustawień dane widoku dla wszystkich folderów, to nie działa to tak, jakbyśmy sobie tego życzyli. Bardzo często spotkamy inne ustawienie widoku folderu. Oddzielnie trzeba też ustawić widok dla pierwszego okna aplikacji Ten komputer dlatego, że po wybraniu z menu Widok przycisku Opcje, a z niego Zmień opcje folderów i wyszukiwania, w zakładce Widok okna dialogowego, przycisk Zastosuj do folderów nie będzie aktywny.

3.1. Widok głównego okna aplikacji Ten kompute

Otwieramy aplikację Ten komputer z Pulpitu lub, jeśli ten skrót nie jest wyświetlany na Pulpicie, otwieramy klawiszem Windows menu Start z oknem wyszukiwania i wpisujemy Ten komputer.

Po otwarciu okna aplikacji naciskamy od razu klawisz menu kontekstowe i wybieramy z niego Widok, a następnie Lista lub Szczegóły. W zależności od własnych preferencji.

Możemy też w każdym momencie, nawet jeśli jest już zaznaczony jakiś folder lub napęd, wejść w menu Widok (menu w formie wstążki) skrótem Alt+V i potem przejść do grupy Układ literą L. Znajdziemy się na liście dostępnych widoków. Lista ta jest w formie trzech kolumn, w których musimy poruszać się strzałkami góra/dół między wierszami i lewo/prawo między kolumnami. Niestety samo poruszanie się strzałkami góra dół nie działa poprawnie, ponieważ będziemy poruszać się tylko w obrębie jednej kolumny. A kolumn jest trzy i tyle też jest wierszy. Cierpliwie szukamy więc interesującego nas widoku folderów.

W pierwszej kolumnie mamy kolejno: Bardzo duże ikony, małe ikony i Kafelki. W drugiej kolumnie od góry: Duże ikony, Lista i Zawartość. A w trzeciej: Średnie ikony i Szczegóły. Trzeciego wiersza w trzeciej kolumnie już nie ma.

Po odnalezieniu strzałkami interesującego nas widoku naciskamy Spację, aby go wybrać. Zamykamy Ten komputer skrótem Alt+F4. Po ponownym uruchomieniu aplikacji Ten komputer, widok folderów powinien być taki, jak ustawiliśmy.

UWAGA! Jeśli w trakcie powyższych czynności przełączymy się na inny program skrótem Alt+Tabulator, to po powrocie do okna Ten komputer, znów musimy nacisnąć Alt+V i potem literę L, aby powrócić do wyboru widoku w grupie Układ.

W podobny sposób możemy ustawić widok folderów dla każdego innego folderu.

3.2. Ustawienie Zastosuj do folderów

Ustawienie Zastosuj do folderów ma na celu zapisanie tego samemu ustawienia widoku dla wszystkich folderów. Jak wspomniałem wcześniej, nie działa to dobrze, ale…

3.2.1. Ustawiamy widok folderu

Otwieramy dowolny folder w aplikacji Ten komputer, albo pliku użytkownika z Pulpitu i ustawiamy widok folderów zgodnie z własnymi preferencjami. Patrz wyżej punkt 3.1.

3.2.2. Zastosuj do folderów

Kiedy widok mamy już ustawiony, Przechodzimy do menu wstążki wybierając kolejno: Widok, skrótem Alt+V, rozwijamy przycisk Opcje literą Y i literą M otwieramy okno dialogowe Zmień opcje folderów i wyszukiwania. Okno to też możemy otworzyć, kiedy po literze Y strzałkami góra/dół wybierzemy odpowiednią opcję i naciśniemy Spację lub Enter.

Otworzy się okno Opcje folderów, gdzie przechodzimy skrótem Ctrl+Tabulator do drugiej zakładki o nazwie Widok. Powinniśmy znaleźć się w grupie Widoki folderów, gdzie odczytany zostanie tekst typu: Możesz zastosować ten widok (taki jak Szczegóły lub Ikony) do wszystkich folderów tego typu. Fukus będzie na przycisku Zastosuj do folderu. Możemy poruszyć się dla pewności Tabulatorem i z powrotem Shift+Tabulator.

Kiedy będziemy mieć pewność, że fokus jest na przycisku Zastosuj do folderów, naciskamy Spację. Otworzy się okno dialogowe z pytaniem: Czy chcesz, aby wszystkie foldery tego typu odpowiadały ustawieniom wyświetlania tego folderu?. Domyślnie zaznaczony jest przycisk Tak. Naciskamy Spację lub Enter. Powrócimy do okna Opcje folderów, gdzie cierpliwie Tabulatorem odszukujemy przycisk OK i naciskamy Spację. Możemy też zamknąć okno folderu, który ustawialiśmy: Alt+F4.

4. Opcje zasilania

Po instalacji systemu Windows 10 warto też nieco zmodyfikować pewne ustawienia opcji zasilania. Oczywiście wszystko zależy od naszych potrzeb, ale pewne rzeczy warto chyba zmienić.

4.1. Działanie przycisku zasilania i skutek zamknięcia pokrywy

Ta druga opcja jest oczywiście dostępna tylko w przypadku notebooków. Do obu dostaniemy się poprzez opcje zasilania i chociaż do tych ustawień prowadzą dwa oddzielne linki, to wystarczy wybrać jeden z nich, a tam znajdziemy wszystko co nas interesuje.

Skrótem Windows+X otwieramy menu kontekstowe, w którym strzałką w dół odszukujemy Opcje zasilania i otwieramy je Enterem.
Tabulatorem odszukujemy link o nazwie wybierz działanie przycisków zasilania lub Wybierz skutek zamknięcia pokrywy.
Otworzy się kolejne okno dialogowe, w którym odszukujemy Tabulatorem kolejne pola rozwijane z opcjami do wyboru.

UWAGA! Dostępne opcje zależą od specyfiki urządzenia i zainstalowanych sterowników. W przypadku braku sterowników odpowiedzialnych za zarządzanie energią, dostępne opcje mogą ograniczać się tylko do opcji Zamknij. Zwykle jednak tak nie będzie, ponieważ Windows 10 dość skutecznie radzi sobie z rozpoznawaniem urządzeń i pobieraniem sterowników podczas pobierania aktualizacji.

Po ustawieniu interesujących nas opcji przechodzimy Tabulatorem do przycisku Zapisz zmiany i naciskamy Spację lub Enter. Powrócimy do głównego okna Opcji zasilania.
Możemy teraz zamknąć okno Opcje zasilania Alt+F4 lub przejść do zmiany ustawień planów zasilania patrz 4.2 punkt 2).

4.2. Korekta planu zasilania

W przypadku niektórych laptopów taką korektę musimy wykonać za pomocą dołączonego przez producenta oprogramowania zarządzającego energią.

Standardowo jednak możemy wykonać to następująco:

Skrótem Windows+X otwieramy menu kontekstowe, w którym strzałką w dół odszukujemy Opcje zasilania i otwieramy je Enterem.
Tabulatorem odszukujemy Zrównoważony (zalecane) lub też Oszczędzanie energii czy Wysoka wydajność. To plany zasilania. Trafimy na jeden z nich, który będzie ustawiony jako aktywny. Wówczas możemy strzałkami góra/dół wybrać ten plan, który chcemy używać. Zazwyczaj domyślnie będzie wybrany Zrównoważony (zalecane).
Załóżmy, że mamy wybrany plan zrównoważony. Wówczas Tabulatorem przechodzimy do linku o nazwie Zmień ustawienia planu (i tu padnie nazwa planu, który będziemy ustawiać). Spacją lub Enterem otwieramy ustawienia tego planu.
W kolejnym oknie będziemy poruszać się Tabulatorem między polami kombi, gdzie strzałkami góra/dól ustawiamy czas po którym komputer ma wyłączyć ekran i przejść w stan uśpienia. W przypadku notebooków oddzielnie ustawia się te opcje dla korzystania z baterii i kiedy komputer jest podłączony. Ponadto często dostępne jest jeszcze jedno ustawienia, kiedy komputer ma przyciemnić ekran.
Po ustawieniu interesujących nas opcji, Tabulatorem przechodzimy do przycisku Zapisz zmiany i naciskamy Spację lub Enter. Wrócimy do głównego okna Opcje zasilania.
Zamykamy okno Opcje zasilania Alt+F4.

UWAGA! W oknie, gdzie ustawiamy czasy dla działań w danym planie zasilania, takie jak czas wyłączenia ekranu, itp. przed przyciskiem Zapisz zmiany znajdziemy link Zmień zaawansowane ustawienia zasilania. Po jego otwarciu Spacją lub Enterem, pokaże się okno dialogowe, w którym najpierw z rozwijanej listy, a więc strzałkami góra/dół możemy wybrać którego planu zasilania dotyczą nasze ustawienia. Potem Tabulatorem przechodzimy do listy opcji prezentowanych w formie drzewa. Poruszamy się tu strzałkami góra/dół, a interesującą nas gałąź rozwijamy strzałką w prawo. Zwijamy strzałką w lewo.

Po ustawieniu interesujących nas opcji przechodzimy Tabulatorem do przycisku OK i naciskamy Spację lub Enter. Teraz pozostaje zamknąć okno Opcje zasilania Alt+F4.

5. Usuwanie niepotrzebnych aplikacji

Do usuwania niepotrzebnych aplikacji służy aplikacja systemowa o nazwie Programy i funkcje. Podobna do znanego jeszcze z Windows XP Dodaj usuń programy.

Skrótem Windows+X otwieramy menu kontekstowe, z którego wybieramy Programy i funkcje. Odszukujemy tą pozycję strzałkami góra/dół i otwieramy Enterem.
W otwartym oknie aplikacji Programy i funkcje, strzałkami góra/dół lub pierwszą literą nazwy odszukujemy aplikację, którą chcemy odinstalować i naciskamy menu kontekstowe, z którego wybieramy polecenie Odinstaluj lub Zmień/Odinstaluj.
Otworzy się okno kreatora wbudowanego deinstalatora aplikacji. Należy postępować zgodnie z jego wskazaniami.
Zamykamy Alt+F4 okno aplikacji Programy i funkcje.

5.1. Inny sposób inicjowania procesu odinstalowywania aplikacji w Windows 10

Odszukujemy aplikację w menu Start:
- naciskamy klawisz menu Start,
- zaczynamy pisać nazwę programu,
- odszukujemy strzałkami góra/dół, albo jak od razu słyszymy nazwę aplikacji, naciskamy menu kontekstowe,
- z menu kontekstowego strzałkami góra/dół odszukujemy polecenie Odinstaluj i naciskamy Enter;
Uruchomi się w ten sposób wbudowany w aplikację kreator deinstalacji. Postępujemy zgodnie z jego wskazówkami.

Tym razem nie musimy zamykać żadnego okna. Nie korzystaliśmy bowiem z aplikacji Programy i funkcje.

UWAGA! Jeśli NVDA nie odczytuje prawidłowo menu kontekstowego, to trzeba go zrestartować, albo użyć windowsowego Narratora, który uruchamia się i wyłącza skrótem Windows+Enter.

NVDA może mieć problemy z odczytem menu kontekstowego po aktualizacji systemu, a przed aktualizacją samego NVDA.

6. Wyciąganie ikon przydatnych programów na Pulpit

Standardowo na pulpicie nie ma ikony Notatnika, Wordpada czy nawet Internet Explorera. Podobnie jak tu zostanie to opisane, można wyciągnąć na pulpit skrót do dowolnego programu.

Rozwijamy menu Start przyciskiem Windows.
Piszemy nazwę programu, który chcemy odszukać. Po kilku znakach słuchamy podpowiedzi systemu i ewentualnie strzałką w dół odszukujemy interesujący nas program.
Naciskamy menu kontekstowe i wybieramy z niego polecenie Otwórz lokalizację pliku (strzałkami góra/dół, a potem Enter).
W oknie eksploratora plików ponownie naciskamy menu kontekstowe (interesujący nas program będzie zaznaczony), a potem rozwijamy menu Wyślij do… (skrót L) i potem Pulpit (utwórz skrót - litera P).
Krótko mówiąc: menu kontekstowe, litera L i potem litera P.
Zamykamy okno eksploratora Windows skróem Alt+F4.

UWAGA! Jeśli komputer nie ma klawisza menu kontekstowe, można je wywołać skrótem Shift+F10.

7. Włączanie dźwięku startu Windows

Z zasobnika systemowego (Windows+B lub z dodatkiem System Trey w NVDA Insert+F11) wybieramy ikonę głośności i naciskamy Enter. Nazwa może być różna w zależności od używanego wyjścia audio. W każdym bądź razie będzie informacja o poziomie głośności, jaki jest ustawiony w systemie.
Z menu kontekstowego, które się otworzy wybieramy Dźwięki. Otworzy się okno Dźwięk, gdzie Tabulatorem odszukujemy pole wyboru Odtwórz dźwięk Windows – Autostart i zaznaczamy je Spacją, a następnie naciskamy Enter lub przechodzimy do przycisku OK i naciskamy Spację.

8. Obsługa poczty e-mail w programie Poczta usługi Windows Live

Program pocztowy Poczta usługi Windows Live jest elementem pakietu Windows Live Essentials. Można go pobrać korzystając z poniższego linku:

Pakiet Windows Live Essentials nie jest już oficjalnie dostępny na stronach firmy Microsoft.

8.1. Instalacja Poczty Windows Live

W pierwszym oknie instalatora Podstawowych programów Windows wybierz przycisk o nazwie: Wybierz programy, które chcesz zainstalować. W kolejnym oknie Tabulatorem odczytujemy elementy okna dialogowego i kiedy jesteśmy na liście programów (dialog, lista) – Te programy zostaną zainstalowany, przeglądamy tą listę strzałkami góra/dół i lewo/prawo zaznaczając Spacją to co nas interesuje i również Spacją odznaczając niepotrzebne elementy. Oczywiście musimy zaznaczyć Poczta. Ze względu na rodzinę można rozważyć Galerię fotografii i program Movie Maker. Ten drugi program służy do montażu filmów i tworzenia prezentacji ze zdjęć cyfrowych.

Inne programy, które są w tym instalatorze to: Writer – do pisania blogów, OneDrive – dysk wirtualny Microsoft, zwykle już zainstalowany w Windows 10 i komunikator Messenger. Nie należy go mylić z Facebook Messengerem. To komunikator Microsoft, który w Polsce praktycznie nie jest używany. Tym bardziej nie warto go instalować.

Kiedy już wybierzemy to co chcemy instalować, przechodzimy Tabulatorem do przycisku Zainstaluj i naciskamy Spację. Po kilkudziesięciu sekundach pojawi się okno informujące o udanej instalacji. Zamykamy je.

8.2 Wyciąganie skrótu Poczty usługi Windows Live na Pulpit

Program Poczta usługi Windows Live jest często w systemie, a ściślej w menu Start widoczny pod angielską nazwą Windows Live Mail. Dlatego, aby wyciągnąć go na pulpit za pomocą wcześniej opisanego sposobu, po otwarciu menu Start klawiszem Windows, wpisujemy Windows Live Mail. Po kilku literach możemy sprawdzić co system nam proponuje. Jeśli mamy nasz program, to naciskamy menu kontekstowe i wybieramy z niego Otwórz lokalizację pliku. Tu już zazwyczaj będzie polska nazwa Poczta usługi Windows Live. W każdym bądź razie naciskamy znów menu kontekstowe i z niego wybieramy kolejno podmenu Wyślij do.. i Pulpit (utwórz skrót). Zamykamy okno Ekploratora Windows.

UWAGA! Gdyby z jakiegoś powodu w eksploratorze Windows nazwa była również po angielsku, to na pulpicie musimy odszukać program Windows Live Mail. Możemy zmienić jego nazwę naciskając F2 i wpisując taką, jaką chcemy.

8.3 Konfiguracja poczty e-mail w programie Poczta usługi Windows Live

Po pierwszym otwarciu programu musimy zaakceptować licencję. Pokaże się okno konfiguracji kkonta konta e-mail. Jeśli anulujemy tą konfigurację, musimy zacząć od punktu 1. Jeśli nie, to od razu przechodzimy do punktu 4.

Skrótem Alt+P rozwinąć menu Plik i z niego wybieramy kolejno Opcje i potem konta e-mail.
W oknie dialogowym, które się otworzy Tabulatorem odszukujemy przycisk Dodaj i naciskamy Spację.
Otworzy się kolejne okno, w którym domyślnie zaznaczone jest konto e-mail, jako to, które chcemy dodać. Naciskamy Enter lub Tabulatorem przechodzimy do przycisku Dalej i naciskamy Spację.
Otworzy się okno Dodaj swoje konto e-mail. Wypełniamy kolejne pola:
- Adres e-mail, gdzie dokłądnie wpisujemy posiadany adres e-mail,
- Hasło, gdzie wpisujemy hasło do naszego konta e-mail (Tabulator przeniesie nas do domyślnie zaznaczonego pola Zapamiętaj to hasło – pozostawiamy to zaznaczenie, aby nie wpisywać za każdym razem hasła, kiedy będziemy chcieli odczytać nowe wiadomości),
- Nazwa wyświetlana – tu zwykle wpisujemy Imię i nazwisko, poprawnie z dużymi literami i polskimi znakami (taki nagłówek będą miały nasze wiadomości),
- Jeśli konfigurujemy kolejne konto, to napotkamy też pole Ustaw to konto jako domyślne. zaznaczamy je Spacją, kiedy ma być naszym głównym kontem,
- Kolejne pole Skonfiguruj ustawienia serwera ręcznie zaznaczamy, jeśli korzystamy z mniej popularnych kont pocztowych lub chcemy ustawić korzystanie ze starszego protokołu POP3. Program bowiem domyślnie skonfiguruje pocztę na protokole IMAP.
Jeśli decydujemy się na ustawienia automatyczne, to przechodzimy Tabulatorem do przycisku Dalej i naciskamy Spację. Ręczna konfiguracja poniżej.
Kolejne okno tylko Zamykamy. Informuje ono o poprawnej konfiguracji.
Zamykamy też okno Konta. Można nawet klawiszem Escape.

8.3.1. Ręczna konfiguracja serwera poczty e-mail

Konfigurację tą uruchomimy zaznaczając podczas konfigurowania konta stosowne pole. Po kliknięciu przycisku Dalej Otworzy się okno dialogowe, gdzie wybieramy protokół IMAP lub POP, wpisujemy adres serwerów poczty przychodzącej i wychodzącej oraz wprowadzamy hasło i nazwę użytkownika konta. Zaznaczamy też koniecznie pod serwerem poczty wychodzącej, ze serwer wymaga uwierzytelniania.

Dokładne dane, takie jak nazwy serwerów, numery portów, itp. uzyskamy od naszego dostawcy usługi poczty e-mail. Dzisiaj zwykle usługodawcy korzystają z szyfrowania SSL, więc należy te opcje zaznaczyć i dla protokołu POP3 stosują port 995, a dla IMAP 993. Port serwera wychodzącego to zazwyczaj 465. Przy szyfrowaniu SSL jako nazwę użytkownika wpisuje się pełny adres e-mail.

Dane serwerów i numery portów oraz szyfrowanie możemy skorygować otwierając Właściwości konta e-mail. W tym celu Z menu Plik (skrót Alt+P) wybieramy Opcje, potem Konta e-mail i w otwartym oknie na liście kont e-mail zaznaczamy konto, którego dane chcemy korygować, a następnie przechodzimy Tabulatorem do przycisku Właściwości i aktywujemy go Spacją.

Zakładce Ogólne możemy poprawić adres e-mail oraz nazwę wyświetlaną. W kolejnej (przechodzimy skrótem Ctrl+Tabulator) skorygujemy nazwy serwerów i to, że serwer wymaga uwierzytelniania. A szyfrowanie i numery portów skorygujemy w zakładce Zaawansowane. W tej ostatniej zakładce, w przypadku protokołu POP, warto też sprawdzić, czy zaznaczona jest opcja Pozostaw wiadomości na serwerze, szczególnie jeśli odbieramy pocztę na kilku urządzeniach. Tu też możemy określić jak długo te wiadomości mają pozostawać na serwerze lub, że mają być kasowane po usunięciu z folderu Elementy usunięte.

UWAGA! W przypadku kont Gmail korzystanie z protokołu POP musi być poprzedzone ustawieniem tej opcji z poziomu przeglądarki internetowej. Poza tym pozostawianie wiadomości na serwerze funkcjonuje tu źle. Wiadomości nie przychodzą na inne urządzenie, kiedy je raz pobierzemy. Mimo poprawnej konfiguracji klienta pocztowego. Rozwiązaniem jest korzystanie z protokołu IMAP.

8.4. Skróty klawiszowe Poczty usługi Windows Live

Skróty klawiszowe programu Poczta usługi Windows Live znajdują się w oddzielnym pliku o nazwie Poczta usługi Windows Live - skróty klawiszowe.html